କାହା ପାଖରେ ଅଛି ଭାରତ ବନ୍ଦ ଡାକରାର ଅଧିକାର ? ପ୍ରତିବାଦ ବେଳେ ହିଂସା ଘଟିଲେ କିଏ ହେବ ଦାୟୀ ?

ନନ୍ଦିଘୋଷ ବ୍ୟୁରୋ : ଆଜି ସାରା ଭାରତ ବନ୍ଦ ଡାକରା । ବ୍ୟାଙ୍କିଂ, ଖଣି, ପରିବହନ ଏବଂ ଉତ୍ପାଦନ ସମେତ ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରର ୨୫ କୋଟିରୁ ଅଧିକ କର୍ମଚାରୀ ଆଜି ଧର୍ମଘଟରେ ଅଛନ୍ତି। କର୍ମଚାରୀମାନେ ସାରା ଦେଶରେ ଭାରତ ବନ୍ଦ ଡାକରା ଦେଇଛନ୍ତି। ଏହାର ସିଧାସଳଖ ପ୍ରଭାବ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ଉପରେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ମିଳୁଥିବା ସେବା ଉପରେ ପଡ଼ିବ। AITUC (ଅଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ଟ୍ରେଡ୍ ୟୁନିଅନ୍ କଂଗ୍ରେସ), HMS, CITU, INTUC, INUTUC, TUCC, AICCTU, LPF ଏବଂ UTUC ଭାରତ ବନ୍ଦରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବେ। କୃଷି ମଜଦୁର ସଂଘ ଏବଂ ସଂଯୁକ୍ତ କିଷାନ ମୋର୍ଚ୍ଚା ମଧ୍ୟ ଏହି ଧର୍ମଘଟକୁ ସମର୍ଥନ କରିଛନ୍ତି।

ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠେ ଯେ ସମ୍ବିଧାନ କ’ଣ ଭାରତ ବନ୍ଦ ଡାକରା ପାଇଁ ସବୁ ଲୋକଙ୍କୁ ଅଧିକାର ଦେଇଛି? ଯଦି ଭାରତ ବନ୍ଦ ସମୟରେ କୌଣସି ହିଂସା ଘଟେ, ତେବେ ଏହାର ଦାୟୀ କିଏ ରହିବ? ହିଂସା କ୍ଷେତ୍ରରେ କ’ଣ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ନିଆଯାଇପାରିବ? ଏହା ବିଷୟରେ ଅଧିକ ସୂଚନା ନିମ୍ନରେ ଜାଣନ୍ତୁ..

କିଏ ଭାରତ ବନ୍ଦ ଘୋଷଣା କରିପାରିବେ?

ସୂଚନାନୁଯାୟୀ, ଭାରତ ଏକ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଦେଶ ଏବଂ ସମସ୍ତଙ୍କର ନିଜର ମତାମତ ପ୍ରକାଶ କରିବାର ଅଧିକାର ଅଛି। ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଅଧିକାର ଏହାକୁ ନିଶ୍ଚିତ କରେ। ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା (19) (A) ଯେକୌଣସି ଭାରତୀୟଙ୍କୁ ବାକ୍ ଏବଂ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତିର ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରେ।

ଧାରା-19 (B)ରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ଭାରତୀୟମାନେ କୌଣସି ଅସ୍ତ୍ର ବିନା ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇପାରିବେ। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ସେମାନେ ଦେଶରେ ଭାରତ ବନ୍ଦ ଘୋଷଣା ମଧ୍ୟ କରିପାରିବେ। ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ କରାଯାଇଥିବା ଭାରତ ବନ୍ଦ ବିରୁଦ୍ଧରେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ନାହିଁ।

 ଆନ୍ଦୋଳନକାରୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ନିଆଯାଏ କି ?

ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ କରାଯାଉଥିବା ଭାରତ ବନ୍ଦ ବିରୁଦ୍ଧରେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ଭାରତ ବନ୍ଦ କିମ୍ବା ଏହା ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରତିବାଦ ହିଂସାତ୍ମକ ହୁଏ, ପ୍ରତିବାଦକାରୀମାନେ ହିଂସାତ୍ମକ ହୋଇଯାଆନ୍ତି ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି କିମ୍ବା ସରକାରୀ ସମ୍ପତ୍ତିକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇବା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି। ଲୋକଙ୍କୁ ଭୟଭୀତ କରନ୍ତି କିମ୍ବା ଧମକ ଦିଅନ୍ତି। ବା ଯଦି ସେମାନେ ଏପରି କିଛି କରନ୍ତି ଯାହା ଅନ୍ୟ ନାଗରିକଙ୍କୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଏ କିମ୍ବା ସେମାନଙ୍କ ଅଧିକାର ଉଲ୍ଲଂଘନ କରେ କିମ୍ବା ଜୋରଜବରଦସ୍ତି ଦୋକାନ ବନ୍ଦ କରାଏ, ତେବେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ନିଆଯାଇପାରିବ।

ଯଦି ପ୍ରତିବାଦ ହିଂସାତ୍ମକ ହୁଏ ତେବେ କ’ଣ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ନିଆଯିବ?

ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରତିବାଦକୁ ଅନୁମତି ଦିଏ, କିନ୍ତୁ ଏହା ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ସହିତ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ପ୍ରତିବାଦ ହିଂସାତ୍ମକ ରୂପ ନେଲେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ। ଯଦି ହିଂସାତ୍ମକ ପ୍ରତିବାଦକାରୀମାନେ କାହାର ସମ୍ପତ୍ତିକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାନ୍ତି, ତେବେ ସାର୍ବଜନୀନ ସମ୍ପତ୍ତି କ୍ଷତି ନିବାରଣ ଆଇନ ୧୯୮୪ ଅନୁଯାୟୀ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇପାରିବ। ଆଇନରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ସାର୍ବଜନୀନ ସମ୍ପତ୍ତିକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଉଥିବା ଯେକୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ଜେଲଦଣ୍ଡ ଏବଂ ଜରିମାନା ଦିଆଯାଇପାରିବ।

ସମୟ ସହିତ ପ୍ରତିବାଦରେ ହିଂସାର ବଢ଼ୁଥିବା ଘଟଣା ଦେଖି, ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଏହି ଆଇନକୁ ଆହୁରି ଉନ୍ନତ କରିବା ପାଇଁ ସ୍ୱତଃସ୍ପୃତ ଭାବରେ ବିଚାର କରିଥିଲେ ଏବଂ ୨୦୦୭ ମସିହାରେ ଏଥିପାଇଁ ଏକ କମିଟି ଗଠନ କରିଥିଲେ। ପ୍ରଥମଟି ଥିଲା ଜଷ୍ଟିସ୍ ଥମାସ କମିଟି ଏବଂ ଦ୍ୱିତୀୟଟି ଥିଲା ନରିମାନ କମିଟି। ତଥାପି, ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ବହୁତ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇନଥିଲା। ପ୍ରତିବାଦ ଏବଂ ଦଙ୍ଗା ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରୁ, ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଏକ ଟ୍ରିବ୍ୟୁନାଲ ଗଠନ ବିଷୟରେ କଥା ହୋଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ମଧ୍ୟ ଏହାର ନିଷ୍କର୍ଷରେ ପହଞ୍ଚି ନଥିଲା।

ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ ସରକାର ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଏକ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରିଥିଲେ। ରାଜ୍ୟରେ CAA ପାଇଁ ପ୍ରତିବାଦ ଜୋର ଧରିବା ସମୟରେ ଏହି ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଥିଲା। ଆଇନର ନାମ ହେଉଛି ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ କ୍ଷତିପୂରଣ ବା ଫର ଡ୍ୟାମେଜ୍ ଟୁ ପବ୍ଲିକ୍ ଆଣ୍ଡ୍ ପ୍ରାଇଭେଟ୍ ପ୍ରପର୍ଟି ଆକ୍ଟ ୨୦୨୦। ଏହି ଆଇନରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଯଦି ପ୍ରତିବାଦକାରୀଙ୍କ ଯୋଗୁଁ କାହାର ସମ୍ପତ୍ତି କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୁଏ, ତେବେ ସେହି ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ମଧ୍ୟ ସମାନ ଦଙ୍ଗାକାରୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କ୍ଷତିପୂରଣ ଦିଆଯିବ। ଦେଶର ଜନସାଧାରଣଙ୍କର ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ପ୍ରତିବାଦ କରିବାର ଅଧିକାର ଅଛି, କିନ୍ତୁ ହିଂସା ଏବଂ ଭଙ୍ଗାରୁଜା କରିବାର ଅଧିକାର ନାହିଁ।