ଭାରତରେ ଏମିତି ଏକ ରେଳ ଷ୍ଟେସନ ଅଛି ଯାହା ଭାରତ-ପାକିସ୍ତାନ ବର୍ଡରଠୁ କମ୍ ନୁହେଁ । ଭାରତରେ ଥିବା ଦୁଇଟି ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ଏମିତି ଏକ ରେଳ ଷ୍ଟେସନ ଅଛି ଯାହାକୁ ଦେଖିଲେ ଆପଣ ଦୁଇ ଦେଶର ବର୍ଡର କଥା ମନେ ପଡ଼ିଯିବ । କାରଣ ଏହି ରେଳ ଷ୍ଟେସନଟି ଦୁଇଟି ରାଜ୍ୟର ବର୍ଡରେ ରହିଛି ଯାହାର ଅଧା ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଏବଂ ଅଧା ଗୁଜୁରାଟରେ ପଡେ । ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଆପଣଙ୍କୁ ଏହି ଷ୍ଟେସନ୍ ବିଷୟରେ ତଥା ଏହି ଦୁଇ ରାଜ୍ୟର ବିଭକ୍ତ ବିଷୟରେ କିଛି ବିଶେଷ କଥା ଜାଣିବା ।
ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ଗୁଜୁରାଟ ସୀମାରେ ଥିବା ଏହି ଷ୍ଟେସନର ନାମ ହେଉଛି ନବାପୁର ରେଳ ଷ୍ଟେସନ । ଏହି ଷ୍ଟେସନରେ ଏକ ବେଞ୍ଚ ଅଛି, ଯାହାର ଅଧା ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ଅଧା ଗୁଜୁରାଟରେ । ଯେଉଁମାନେ ଏହି ବେଞ୍ଚରେ ବସିଛନ୍ତି ସେମାନେ କେଉଁ ରାଜ୍ୟରେ ବସିଛନ୍ତି ସେଥିପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦେବାକୁ ପଡିବ ।
ଏହି ଷ୍ଟେସନ ବିଷୟରେ ସବୁଠାରୁ ବିଶେଷ କଥା ହେଉଛି ଷ୍ଟେସନଟିର ଟିକେଟ୍ କାଉଣ୍ଟର ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପଡିଥିବା ବେଳେ ଷ୍ଟେସନ ମାଷ୍ଟର ଗୁଜୁରାଟରେ ବସିଛନ୍ତି । କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଏହି ଷ୍ଟେସନରେ ଚାରୋଟି ଭିନ୍ନ ଭାଷାରେ ହିନ୍ଦୀ, ଇଂରାଜୀ, ଗୁଜରାଟୀ ଏବଂ ମରାଠୀରେ ଘୋଷଣା ଅଛି, ଯାହାଦ୍ୱାରା ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ଗୁଜରାଟର ଉଭୟ ରାଜ୍ୟରୁ ଆସୁଥିବା ଯାତ୍ରୀମାନେ ସହଜରେ ବୁଝିପାରିବେ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ସୂଚନା ମଧ୍ୟ ଚାରୋଟି ଭାଷାରେ ଲେଖାଯାଇଥାଏ ।
ଟିକେଟ୍ କାଉଣ୍ଟର ଏବଂ ଷ୍ଟେସନ ମାଷ୍ଟରଙ୍କୁ ଛାଡ଼ି ପୋଲିସ ଷ୍ଟେସନ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ନଂଦୁରବାର ଜିଲ୍ଲାର ନବାପୁରରେ ଆସେ,ଯେଉଁଠିକି ଅପେକ୍ଷା ଗୃହଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ପାଣି ଟାଙ୍କି ଗୁଜୁରାଟର ତାପି ଜିଲ୍ଲାର ଉଚ୍ଛଳରେ ରହିଛି ।
ଦୁଇଟି ରାଜ୍ୟରେ ବିଭକ୍ତ ଏହି ନବାପୁର ରେଳ ଷ୍ଟେସନର ନିୟମ ମଧ୍ୟ ଦୁଇ ରାଜ୍ୟ ହିସାବରେ ଲାଗୁ ହୋଇଥାଏ । ଗୁଜୁରାଟରେ ମଦ ବିକ୍ରି ଉପରେ ଏବଂ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପାନ ମସାଲା ଏବଂ ଗୁଟଖା ଉପରେ ନିଷେଧାଦେଶ ଅଛି । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଯଦି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଗୁଜରାଟ ଅଂଶରେ ଗୁଟଖା ବିକ୍ରି କରନ୍ତି, ତେବେ ଏହା ଠିକ ଅଛି, କିନ୍ତୁ ଯଦି ସେ ହଠାତ୍ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ସୀମାକୁ ପଳାଇ ଆସନ୍ତି ତେ ସେ ଅପରାଧୀ ହୋଇଯାଏ ।
ନବାପୁର ରେଳ ଷ୍ଟେସନର ମୋଟ ଲମ୍ବ ୮୦୦ ମିଟର । ଷ୍ଟେସନଟି ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ୩୦୦ ମିଟର ଅଂଶ ଏବଂ ଗୁଜୁରାଟରେ ୫୦୦ ମିଟର ଅଂଶ ଉପରେ ରହିଛି । ଏହି କାରଣରୁ ଯଦି ଟ୍ରେନ୍ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରୁ ଆସୁଛି ତା’ହେଲେ ଏହାର ଇଞ୍ଜିନ ଗୁଜୁରାଟରେ ଅଛି ଏବଂ ଯଦି ଟ୍ରେନ୍ ଗୁଜୁରାଟରୁ ଆସୁଛି ତେବେ ଏହାର ଇଞ୍ଜିନ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଅଛି ।
ନବାପୁର ରେଳ ଷ୍ଟେସନକୁ ଦୁଇଟି ରାଜ୍ୟରେ ବିଭକ୍ତ କରିବା ପଛରେ ଏକ କାହାଣୀ ଅଛି । ବାସ୍ତବରେ, ଯେତେବେଳେ ଏହି ଷ୍ଟେସନ ନିର୍ମାଣ ହେଲା, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ଗୁଜୁରାଟ ବିଭାଜିତ ହୋଇନଥିଲା । ସେହି ସମୟରେ ନୱାପୁର ଷ୍ଟେସନ ୟୁନାଇଟେଡ୍ ମୁମ୍ବାଇ ପ୍ରଦେଶରେ ପଡୁଥିଲା, କିନ୍ତୁ ମେ୧, ୧୯୬୧ରେ ଯେତେବେଳେ ମୁମ୍ବାଇ ପ୍ରଦେଶର ବିଭାଜନ ହୋଇଥିଲା, ଏହାକୁ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ଗୁଜୁରାଟର ଦୁଇଟି ରାଜ୍ୟରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ବିଭାଗରେ ନବାପୁର ଷ୍ଟେସନ ଦୁଇ ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ଆସିଥିଲା ଏବଂ ସେବେଠାରୁ ଏହାର ଭିନ୍ନ ପରିଚୟ ରହିଛି।
ତେବେ ନବାପୁର ପ୍ରଥମ ରେଳ ଷ୍ଟେସନ ନୁହେଁ, ଯାହା ଦୁଇ ରାଜ୍ୟର ସୀମା ସହିତ ସଂଯୁକ୍ତ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଭବାନୀ ମାଣ୍ଡି ହେଉଛି ଦେଶର ଦ୍ୱିତୀୟ ରେଳ ଷ୍ଟେସନ, ଯାହା ରାଜସ୍ଥାନ ଏବଂ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଦୁଇ ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ବିଭକ୍ତ ।
